Laat nu je stem horen voor kerosinebelasting

Met twee simpele muisklikken kun jij kerosinebelasting op de Europese agenda zetten. Er is namelijk een Europees burgerinitiatief voor het belasten van kerosine opgezet. Jij kunt dit initiatief steunen en daarmee dit onderwerp op de Europese agenda zetten. Het initiatief kun je hier steunen.  

Europees burgerinitiatief voor het belasten van kerosine 

Er wordt in Europa al langer gesproken over het belasten van vliegreizen. Zo lag er naast een kerosinetaks, ook een vaste belasting van €10 per ticket en een btw-tarief van 15% op tickets op tafel. Zoals dat vaker gaat in Europa, is het moeilijk om tot een besluit en daarmee actie te komen. Daarom is het belangrijk om als burgers je stem te laten horen! Hiermee laat je aan de Europese politici zien dat je dit een belangrijk onderwerp vindt en voor een Europese regeling bent.  

Met het Europees burgerinitiatief kun je een onderwerp op de Europese agenda zetten. Indien zo’n initiatief door meer dan 1 miljoen Europese burgers uit minstens 7 verschillende landen wordt gesteund, dan moet de Europese Commissie erop reageren en hebben de initiatiefnemers de kans om hun punt toe te lichten in het Europees Parlement.  

De impact van jouw handtekening 

Dat er werkelijk een belasting op kerosine komt, is dus niet zeker. Het is echter wel een heel belangrijk signaal, vooral in de huidige tijd waarin Europa meer dan ooit haar oor te luisteren legt bij Europeanen in een poging het gat tussen Brussel en haar burgers te verkleinen. ‘Groene’ politici kunnen het gebruiken om de druk te verhogen, en conservatieven zullen inzien dat een kerosinebelasting veel maatschappelijke steun heeft. Het maakt het kortom makkelijker om de belasting ook daadwerkelijk in te voeren.  

Is kerosinebelasting de eerlijkste vliegbelasting? 

Wij denken overigens dat een kerosinebelasting de meest eerlijke vliegbelasting is als je de vliegsector wil verduurzamen. Je wil immers het verbruik, de vervuiling, belasten. En niet zozeer het verkoop van bijvoorbeeld tickets onafhankelijk van de vliegafstand. Een kerosinebelasting is een prikkel om zo min mogelijk kerosine te verbruiken en daar gaat het uiteindelijk om. 

Bovendien is het efficiënt om dit op Europees niveau aan te pakken: de vliegsector is nou eenmaal internationaal. Ook voorkom je hiermee dat vliegmaatschappijen uitwijken naar vliegvelden in buurlanden, indien je dit bijvoorbeeld enkel op Nederlands niveau regelt.  

Steun het burgerinitiatief vandaag nog 

Om bovenstaande redenen steunen wij dit initiatief van harte. We hopen dat Europa hiermee aan de wereld kan laten zien dat ook de vliegsector niet om duurzaamheid heen kan en een voorbeeldfunctie inneemt. We zullen nauwgezet volgen hoe het wordt opgepakt door Europese politici. Ga jij het nu tekenen? 

Waarom wij nog vliegen

Wij vinden het milieu, en daarmee duurzaam leven heel belangrijk. We leven bewust, eten plantaardig, douchen kort en kopen zoveel mogelijk duurzaam en tweede hands…. Waarom stappen we dan wel in het vliegtuig? In dit blog willen we jullie meenemen in onze persoonlijke overwegingen.  

Internationale verbondenheid 

Ontmoetingen tussen mensen van verschillende landen dragen bij aan vrede. Dat was de gedachte direct na de Tweede Wereldoorlog. En wij  geloven dat hier een kern van waarheid in zit. Jezelf verdiepen in andere culturen, uit je eigen wereldbeeld stappen en zien dat sommigen mensen in een hele andere realiteit leven is verrijkend en draagt bij aan bewustzijn en empathie.  

Dit wordt onderbouwd door Adam Galinsky (Columbia Business School). Galinsky bevestigt dat reizen het onderlinge vertrouwen versterkt. Het leren kennen van mensen uit andere culturen helpt het vertrouwen in de mensheid als geheel te vergroten, zo stelt zij in het tijdschrift The Atlantic.  

Vervuilend 

Natuurlijk is reizen wel vervuilend. Blijft de luchtvaart in hetzelfde tempo doorgroeien, dan zal deze sector in 2070 verantwoordelijk zijn voor meer dan de helft van de wereldwijde CO2-uitstoot, stelt ook Lector Duurzaam Vervoer en Toerisme Paul Peeters (NHTV). Dus hoe kunnen we dit verenigen met ons ideaal van internationale verbondenheid? 

Geloof in technologische vooruitgang 

Er is er een heleboel mogelijk om reizen te verduurzamen en schoner te vliegen. Al in 1973 steeg het eerste elektrische vliegtuig op in Oostenrijk. En in oktober landde een elektrisch vliegtuig in Rotterdam na een vlucht van 45 min. Wij geloven dat technologie en innovatie oplossing biedt. Het vliegtuig in Rotterdam was een 2-zits toestel. Maar wat nu met 2 stoelen kan, moet met de juiste investeringen in 2030 ook met een passagiersvliegtuig vol kunnen. En dan hebben we het nog niet eens over zaken als synthetische (schone) kerosine en andere veelbelovende innovaties.  

Onderzoeksorganisaties als NLR en TU Delft werken dag in dag uit aan het vliegtuig van de toekomst. Ze zijn bezig met nieuwe vormen van brandstof, elektrisch vliegen en aerodynamica om uitstoot te minimaliseren. Er is zoveel mogelijk, zolang we maar investeren! We moeten deze knappe koppen helpen en de innovatie versnellen door meer geld te investeren in onderzoek. Zodat dat vliegtuig van de toekomst ons sneller de wereld rond kan brengen! 

Tot dat schone vliegtuig is uitgevonden, is het natuurlijk beter om niet te vliegen. Maar investeer op zijn minst in het versnellen van het onderzoek en de innovatie in de verduurzaming van de luchtvaartsector.  

Vliegen is vervuilend, denk je dat we over 30 jaar nog steeds over de wereld vliegen?

Het probleem van de luchtvaart ligt niet in het heden, maar in de toekomst. Op dit moment is de luchtvaartsector verantwoordelijk voor 2,5% van de wereldwijde CO₂ uitstoot. Het probleem zit hem in de groei. Jaarlijks neemt het aantal vluchten met zo’n 4 tot 5% toe. Hierdoor zal de vervuiling alleen maar erger worden. Ik zie de vraag naar vliegen ook niet snel afnemen. Zeker vanuit landen als China en India, waar de middenklasse steeds groter wordt, gaan meer mensen reizen. We moeten dus wel innoveren en investeren in een duurzamere luchtvaart.

Kan dat, een duurzame luchtvaart?

Er zijn de afgelopen decennia al grote stappen gezet om vliegen duurzamer te maken. Vliegtuigen die vandaag opstijgen stoten zes keer minder uit dan eerste straalverkeersvliegtuigen uit de jaren ’60.  Er heeft echt enorme ontwikkeling plaatsgevonden op dit gebied! Door schonere motoren, gebruik van lichtere materialen en verbeterde aerodynamica worden vliegtuigen elk jaar ongeveer 1 tot 1,5% zuiniger. De uitstoot per passagier van een modern vliegtuig is op dit moment vergelijkbaar met een auto.

Waar zie je kansen om de luchtvaart verder te verduurzamen?

Er wordt veel naar biokerosine gekeken. Dat wordt bijvoorbeeld gemaakt van frituurvet. Op een mengsel van biokerosine en gewone kerosine wordt nu al gevlogen. Maar de prijs hiervoor ligt twee tot drie keer hoger. Er wordt nog te weinig afgenomen. Ook synthetische kerosine biedt mooie kansen. Hierbij wordt CO₂ uit de lucht afgevangen en samen met waterstof omgezet tot een synthetische brandstof. De TU Delft heeft hier testen mee gedaan en het blijkt veilig voor gebruik. Nederland zou een mooie voortrekkersrol op dit gebied kunnen nemen. We hebben zowel de technici als de raffinaderijen in huis om dit door te ontwikkelen. Maar ook hiervoor liggen de kosten hoog: synthetische kerosine is vier tot zes keer duurder dan gewone kerosine. Er moet geïnvesteerd worden in grootschalige productie om op tijd te verduurzamen.

Met welke projecten is de TU Delft nu bezig op het gebied van duurzame luchtvaart?

Als universiteit werken we vooral aan het efficiënter maken van de vliegtuigen. Betere aerodynamica, lichtere constructies en zuinigere motoren. Stapje voor stapje worden ze zo steeds zuiniger. Ook doen we onderzoek naar elektrisch vliegen. Grote passagiersvliegtuigen voor lange vluchten op een accu zijn niet realistisch. Daarvoor moet je teveel gewicht aan batterijen meenemen, wat weer meer energie kost, waardoor je weer meer batterijen mee moet nemen. Maar voor de kleinere luchtvaart, alles minder dan 20 stoelen, is elektrisch wel haalbaar en ook echt de toekomst. Ik verwacht over vijf à tien jaar de eerste commerciële vluchten op kleine schaal. Maar we kijken ook naar meer revolutionaire veranderingen. Met nieuwe configuraties zijn nog grote stappen te zetten richting een duurzame luchtvaart.

Is het niet de verantwoordelijkheid van vliegtuigmaatschappijen om te verduurzamen?

Er is een gigantische concurrentie in de luchtvaart. De winstmarge per ticket is ongeveer 10 euro. Vliegmaatschappijen hebben simpelweg geen geld om zomaar over te stappen op bijvoorbeeld duurzame brandstof. Maar onderschat niet het belang van maatschappelijke druk. Technisch is er heel veel mogelijk, de ambities kunnen echt omhoog. Als we de druk met elkaar opvoeren, moeten overheid en vliegtuigmaatschappijen wel mee. Dat is dus meteen wat reizigers, en organisaties zoals Stichting Sustainable Travels, kunnen doen: door zelf bij te dragen laten we zien dat we de grote uitstoot van de luchtvaartsector niet meer accepteren!

Naast het investeren in het verduurzamen van de vliegsector, wil Sustainable Travels ook het gebruik van andere, meer duurzame vervoermiddelen stimuleren. Lees hier over de reis van Amsterdam naar Helsinki, die Annelies samen met twee collega’s van de Hogeschool van Amsterdam over land en zee maakte, in plaats van door de lucht.  

Met de trein naar Duisburg, Hamburg, Lübeck en uiteindelijk Travemünde aan de Noord-Duitse kust. Daarna 29 uur op een ferry helemaal naar Helsinki, Finland. Lang? Nee, wij hebben ons prima vermaakt! 

Maak studentenmobiliteit duurzamer 

Samen met collega’s van de universiteiten uit heel Europa organiseerde Annelies één van de sessies op de EAIE-conferentie, een conferentie over internationalisering van het hoger onderwijs. De zogenaamde ‘kampvuursessie’, waarin deelnemers met elkaar discussiëren over een onderwerp, ging over het spanningsveld tussen internationalisering en duurzaam reizen. We vinden internationalisering van een hogeschool of universiteit namelijk heel belangrijk, maar het zorgt er ook voor dat studenten en medewerkers veel vliegen, met schadelijke gevolgen voor onze planeet.  

Tijdens de sessie hebben we veel interessante ideeën gehoord en momenteel zijn we bezig met een aantal vervolginitiatieven. We willen bijvoorbeeld een ‘sustainability taskforce’ opzetten voor de volgende conferentie en een reisbeurs initiëren voor HvA-studenten die met de trein of bus (in plaats van vliegtuig) naar hun uitwisselingsbestemming reizen. Daarmee hopen we studenten te gaan stimuleren om een duurzamere keuze te maken. 

Hoe hebben we onze reis ervaren? 

Onze reis over land en zee was zowel een weloverwogen keuze als een statement. Omdat er geen directe verbinding meer is tussen Amsterdam en Hamburg, was het stuk met de trein het minst leuke deel van de reis. Door vertraging hadden we een langere overstap in Hamburg, maar dit zorgde er ook voor dat we tijd hadden voor een lekkere maaltijd in een foodcourt op het station. De ferry vanaf Travemünde vertrok om 3.30 uur in de ochtend, maar gelukkig konden we er om 23.00 uur al op. We deelden een fijne slaapcabine, mét zeezicht, met z’n drieën. Het grootste gedeelte van de dag brachten we door op het dek, lezend en genietend van de zon. Na de tweede nacht op de ferry kwamen we uitgerust aan in de Finse hoofdstad. 

Voor herhaling vatbaar? 

Zo’n reis zonder vliegtuig is zeker voor herhaling vatbaar! Volgend jaar willen we per trein naar Barcelona reizen, waar de EAIE-conferentie van 2020 plaatsvindt, en we hopen meer collega’s op de hogeschool te gaan enthousiasmeren voor duurzamere zakenreizen. 

20 Nederlandse organisaties in de vliegsector hebben een agenda opgesteld om de CO2-uitstoot met maar liefst 35% te verminderen binnen elf jaar. Dat staat gelijk aan een vermindering van ruim zes miljoen ton aan CO2! Onder andere Schiphol Group, KLM, NLR, Transavia en Easyjet zijn partners van dit ‘Slim én Duurzaam’ Actieplan. Het vernieuwen van huidige vliegtuigen voor zuinigere toestellen is één van de grootste kansen, maar er zijn nog zes andere thema’s.   

Vlootvernieuwing: -2.600.000 ton CO2  

Het vliegtuig van de toekomst ziet er heel anders uit, als het aan onderzoekers ligt. Meer gebruik van hybride en elektrische motoren, betere aerodynamica en gebruik van de nieuwste materialen kan ervoor zorgen dat vliegtuigen tot 15% minder CO2 uitstoten. Dat betekent 2.600.000 ton CO2 minder in onze atmosfeer!  

Duurzame brandstof: 1.450.000 ton CO2  

Duurzame brandstof lijkt de meest effectieve manier om CO2 uitstoot te verminderen binnen een korte tijd. Hier liggen grote kansen voor Nederland: KLM en TUI Group zijn als Nederlandse organisaties zelf sectorleiders in de Dow Jones Sustainability Index. KLM was bovendien de eerste in de wereld die een commerciële vlucht met biobrandstof volbracht. Wist je dat Nederland momenteel verantwoordelijk is voor de handel van 50% van de fossiele kerosine in Europa? Dit moet natuurlijk snel veranderd worden naar duurzame brandstof. Dan de rekensom: voor elke kilo duurzame brandstof, kan een 2.52 kilo CO2 reductie bereikt worden. Indien je van een positief scenario uitgaat, waarin er überhaupt minder brandstof wordt gebruikt (zie ook de andere ambities in dit stuk), betekent het gebruik van 14% duurzame brandstof een reductie van 1.450.000 ton CO2. Overigens is de TU Delft van mening dat dit nog een bescheide ambitie is, en dat er nog veel meer mogelijk is met het investeren in duurzame brandstoffen, zie hier hun analyse.  

Vliegroutes en –procedures verbeteren: -1.150.000 ton CO2 

Het Europese luchtruim wordt momenteel beheerd door 36 nationale organisaties. Dat resulteert natuurlijk niet in de meest efficiënte vliegverbindingen. Er is een Europees programma dat dit probeert te verbeteren, maar de implementatie hangt af van politieke wil en die is niet overal even groot, helaas. Maar wanhoop niet, want er is nog steeds veel verbetering mogelijk. Met het project luchtruimherziening wordt het luchtruim van Schiphol verbeterd en er zal ook beter afgestemd worden tussen militair en civiel luchtruim. Ook is Eindhoven Airport druk met een pilot voor beter luchtvervoer. De partners van ‘Slim én Duurzaam’ durven te voorspellen dat zulke acties kunnen resulteren in 8% brandstofvermindering, wat gelijk staat aan 1.150.000 ton CO2.  

Luchthavengelden voor vuile vliegtuigen: -525.000 ton CO2 

Vliegmaatschappijen betalen vliegvelden geld voor het gebruik. Schiphol zal deze kosten laten afhangen van de duurzaamheid van een vliegtuig, vanaf 2022-2024. Dit zal vliegmaatschappijen motiveren om met hun meest duurzame vliegtuigen op Schiphol te vliegen, en constant te blijven innoveren. De verwachting is dat 30% van de vluchten hierdoor 10% minder brandstof gebruiken, wat resulteert in 3% minder brandstofgebruik. Dit is goed voor 525.000 ton CO2.  

Efficiënter vervoer van en naar het vliegveld: -260.000 ton CO2 

Meer elektrisch en openbaar vervoer van en naar het vliegveld zal ook CO2 besparing opleveren, niet alleen voor passagiers, maar ook voor cargo. En bovendien zullen maatregelen, zoals betere OV connecties, het reizen veelal sneller en plezieriger maken. Al met al stoten passagiers per jaar 260.000 ton CO2 uit met het reizen van en naar het vliegveld. Het doel is om dat in 2030 helemaal CO2 neutraal te organiseren.  

Alternatief vervoer voor korte afstanden: -227.500 ton CO2 

Het is eigenlijk onnodig om het vliegtuig te pakken voor afstanden onder de 700 kilometer. Om dit ook werkelijk te ontmoedigen, moet er worden geïnvesteerd in betere vlucht-treinverbindingen en mobiliteitsalternatieven. De schrijvers van het actieplan verwachten dat hiermee 227.500 ton CO2 te kunnen besparen 

CO2 neutrale vliegvelden: -224.000 ton CO2 

In 2030 moeten alle Nederlandse vliegvelden CO2 neutraal zijn, staat in de agenda. Schiphol en Eindhoven hebben al de hoogst mogelijke score als het gaat om CO2 uitstoot, op de Airport Carbon Accreditation benchmark. In totaal zal volledige CO2 neutraliteit resulteren in een besparing van 224.000 ton CO2.  

Onze mening over de agenda 

35% minder CO2 uitstoot door de vliegsector binnen elf jaar? Dat klinkt natuurlijk geweldig! Echter is het wel minder dan de ambitie van het kabinet-Rutte III om de uitstoot van CO₂ van de Nederlandse  economie te reduceren met 49 procent in 2030.   

Er staan veel ambitieuze, maar ook concrete ideeën in de agenda om dit doel te bereiken, daar worden wij heel enthousiast van. Wat echter niet voldoende lijkt te zijn meegenomen is de verwachte groei van de vliegsector. Dit is aan de ene kant alleen maar een extra reden om snel te verduurzamen, maar aan de andere kant maakt dat het ook moeilijker om die 35% vermindering van CO2 te bereiken.  

Verder is het onduidelijk in hoeverre de ambities uit de agenda bindend zijn. Wie is er verantwoordelijk voor de naleving? Waar is de wortel (financiële beloning?) en is er een stok? Elf jaar is natuurlijk zo om, dus iedereen moet snel  met de acties aan de slag. Kunnen we dat proces ergens volgen?  

Tenslotte staan er wat zaken tussen waar wij onze vraagtekens bij stellen. Zo wordt er onder het thema ‘Alternatief vervoer voor kortere afstanden’ het voorstel gedaan om een treinstation op Eindhoven Airport te bouwen. Wij vermoeden dat zoiets eerder zal zorgen voor nog meer vliegverkeer. Ook is het actieplan ambitieus over het verbeteren van de vliegroutes, daar ben je helaas wel afhankelijk van vele nationale overheden en we vragen ons af of je dit zo snel kunt regelen. Al hopen we natuurlijk van wel! De verwachtingen zijn dus hooggespannen.  

Meer informatie over het actieplan? Vind het hier online.  

Wat vind jij van het actieplan? Laat het ons weten!  

Duurzaam vliegen is nog niet mogelijk, al wordt er enorm veel onderzoek gedaan om dit wel te realiseren. Het is natuurlijk wel verrijkend om veel van de wereld te zien en nieuwe culturen, continenten en landen te ontdekken. Wat zijn zaken die jij op je volgende reis kan doen om minder impact te maken? We delen ze hier. Heb jij nog andere tips? Laat het ons weten! 

Kies een directe vlucht 

Boek een directe vlucht, dus zonder tussenstop. Ongeveer 25% van de uitstoot van de luchtvaart komt door landen en opstijgen. Met name het taxiën van en naar de gate is vervuilend. De uitzondering zijn vluchten boven de 6000 kilometer. Het kost natuurlijk ook brandstof om brandstof mee te nemen. Dus met een tussenstop kun je brandstof besparen, omdat het vliegtuig dan kan bijtanken.

Kies een vliegmaatschappij met duurzaamheidsbeleid 

Vlieg met een maatschappij die een milieubeleid heeft, bijvoorbeeld het gebruikt van biobrandstoffen. Voorbeelden van dergelijke maatschappijen zijn: Alaska Airlines, Delta Airlines, American Airlines, Air France-KLM, Jetblue, United Airlines, Easyjet, Cathay Pacific, Ryaniar, Flybe, British Airways, Loganair, Virgin Atlantic, Etihad, Xiamen Airlines en China Airlines. 

Vlieg economyclass in plaats van businessclass 

Bespaar geld èn CO2-uitstoot door economyclass te vliegen! Omdat de luxere stoelen van de businessclass groter en zwaarder zijn, is het vliegtuig minder efficiënt en de uitstoot per passagier hoger.  

Vergelijk vluchten voor je boekt 

Met Google’s ITA software Matrix kun je uitstoot van verschillende maatschappijen voor eenzelfde vlucht vergelijken. Meet SeatGuru.com’s Seat Map kun je vliegtuigen en stoelen per vliegtuig vergelijken. Kies uiteraard altijd voor grote vliegtuigen, omdat extra passagiers de impact van de vlucht helpen compenseren. Verder zijn nieuwere vliegtuigen waarschijnlijk zuiniger dan oude.  

Verkies een chartervlucht boven lijnvlucht 

Chartervluchten zijn vaak redelijk volgeboekt, waardoor er minder CO2-uitstoot per passagier is. Daarom zijn chartervluchten minder vervuilend!  Een lijnvlucht vliegt het hele jaar door voor een vliegtuigmaatschappij, volgens een vaste dienstregeling, en zit lang niet altijd vol.  

Compenseer je CO2, ook via Sustainable Travels! 

Er zijn veel manieren om je CO2 te compenseren, bijvoorbeeld via My Climate, Atmosfair, ClimateCare, GeenSeat. Het is belangrijk om voor certificering en logo’s te controleren, omdat er zoveel mogelijkheden zijn en je wil natuurlijk wel zeker weten dat je geld goed terecht komt.  

Verder is het je vast niet ontgaan dat je ook een bedrag aan Sustainable Travels kunt doneren. Want in onze ideale wereld gaat vliegen niet ten koste van een duurzame wereld. Daarom willen wij investeren in technologie en innovatie, zodat duurzaam vliegen straks op grote schaal mogelijk is!  

Andere tips voor het verduurzamen van vliegreizen 

Vliegmaatschappijen doen er alles aan om kilo’s aan boord te besparen. Dat scheelt namelijk kerosine, en is dus goedkoper, en tegelijkertijd natuurlijk ook duurzamer. Pak dus zelf ook licht, ga naar de wc voordat je aan boord gaat, om zelf ook wat kilo’s te besparen. Verder kun je je raamluik sluiten. Dit mag natuurlijk niet tijdens het stijgen en landen, maar scheelt wel aircokracht tijdens en taxiën op een warme bestemming. Tenslotte scheelt het om te kiezen voor vegan of vegetarische maaltijden aan boord, omdat deze maaltijden waarschijnlijk een kleinere ecologische voetafdruk met zich meebrengen.