Joris Melkert: “Vliegtuigen worden elk jaar 1 tot 1,5% zuiniger”

Vliegen is vervuilend, denk je dat we over 30 jaar nog steeds over de wereld vliegen?

Het probleem van de luchtvaart ligt niet in het heden, maar in de toekomst. Op dit moment is de luchtvaartsector verantwoordelijk voor 2,5% van de wereldwijde CO₂ uitstoot. Het probleem zit hem in de groei. Jaarlijks neemt het aantal vluchten met zo’n 4 tot 5% toe. Hierdoor zal de vervuiling alleen maar erger worden. Ik zie de vraag naar vliegen ook niet snel afnemen. Zeker vanuit landen als China en India, waar de middenklasse steeds groter wordt, gaan meer mensen reizen. We moeten dus wel innoveren en investeren in een duurzamere luchtvaart.

Kan dat, een duurzame luchtvaart?

Er zijn de afgelopen decennia al grote stappen gezet om vliegen duurzamer te maken. Vliegtuigen die vandaag opstijgen stoten zes keer minder uit dan eerste straalverkeersvliegtuigen uit de jaren ’60.  Er heeft echt enorme ontwikkeling plaatsgevonden op dit gebied! Door schonere motoren, gebruik van lichtere materialen en verbeterde aerodynamica worden vliegtuigen elk jaar ongeveer 1 tot 1,5% zuiniger. De uitstoot per passagier van een modern vliegtuig is op dit moment vergelijkbaar met een auto.

Waar zie je kansen om de luchtvaart verder te verduurzamen?

Er wordt veel naar biokerosine gekeken. Dat wordt bijvoorbeeld gemaakt van frituurvet. Op een mengsel van biokerosine en gewone kerosine wordt nu al gevlogen. Maar de prijs hiervoor ligt twee tot drie keer hoger. Er wordt nog te weinig afgenomen. Ook synthetische kerosine biedt mooie kansen. Hierbij wordt CO₂ uit de lucht afgevangen en samen met waterstof omgezet tot een synthetische brandstof. De TU Delft heeft hier testen mee gedaan en het blijkt veilig voor gebruik. Nederland zou een mooie voortrekkersrol op dit gebied kunnen nemen. We hebben zowel de technici als de raffinaderijen in huis om dit door te ontwikkelen. Maar ook hiervoor liggen de kosten hoog: synthetische kerosine is vier tot zes keer duurder dan gewone kerosine. Er moet geïnvesteerd worden in grootschalige productie om op tijd te verduurzamen.

Met welke projecten is de TU Delft nu bezig op het gebied van duurzame luchtvaart?

Als universiteit werken we vooral aan het efficiënter maken van de vliegtuigen. Betere aerodynamica, lichtere constructies en zuinigere motoren. Stapje voor stapje worden ze zo steeds zuiniger. Ook doen we onderzoek naar elektrisch vliegen. Grote passagiersvliegtuigen voor lange vluchten op een accu zijn niet realistisch. Daarvoor moet je teveel gewicht aan batterijen meenemen, wat weer meer energie kost, waardoor je weer meer batterijen mee moet nemen. Maar voor de kleinere luchtvaart, alles minder dan 20 stoelen, is elektrisch wel haalbaar en ook echt de toekomst. Ik verwacht over vijf à tien jaar de eerste commerciële vluchten op kleine schaal. Maar we kijken ook naar meer revolutionaire veranderingen. Met nieuwe configuraties zijn nog grote stappen te zetten richting een duurzame luchtvaart.

Is het niet de verantwoordelijkheid van vliegtuigmaatschappijen om te verduurzamen?

Er is een gigantische concurrentie in de luchtvaart. De winstmarge per ticket is ongeveer 10 euro. Vliegmaatschappijen hebben simpelweg geen geld om zomaar over te stappen op bijvoorbeeld duurzame brandstof. Maar onderschat niet het belang van maatschappelijke druk. Technisch is er heel veel mogelijk, de ambities kunnen echt omhoog. Als we de druk met elkaar opvoeren, moeten overheid en vliegtuigmaatschappijen wel mee. Dat is dus meteen wat reizigers, en organisaties zoals Stichting Sustainable Travels, kunnen doen: door zelf bij te dragen laten we zien dat we de grote uitstoot van de luchtvaartsector niet meer accepteren!